بایاتی لار - 7

درد آشار باشدان گئچر

کیپریکدن قاش دان گئچر

دوغرو سؤز دوغرو کلام

دوواردان داشدان گئچر

*

نارینجی دوغرامازلار

دسمالا باغلامازلار

وفاسیز یار یولوندا

بیر بئله آغلامازلار

*

فلکین بیر گولو وار

سینه مده دویونو وار

سن بونا شوکور ائله

بوندان بئتر گونو وار

*

چوخدانکی نوحه لر

شمر ائلییب باغریمیزی قان حسین
جانیمیز اولسون سنه قربان حسین

*
آغلاتدین داغی داشی
آغلاتدین داغی داشی
هانی حسینین باشی ؟
سنه قربان ذوالجناح
ندن شیحه چکیرسن
اوز مئیدانا قاچیرسان
مگر آقام اؤلوبدو
سنه قربان ذوالجناح

*
نئجه قان آغلاماسین داش بوگون
کسیلیب یئتمیش ایکی باش بوگون

*
ای وای شمر الیندن
*

بو نه عالم دی ندن بو حاله قالدین ذوالجناح
نئینه دین بی کس آقانی هاردا سالدین ذوالجناح
*

بیر نوحه

عم اوغلو کوچه ده بیر راه چاره آختاریرام
آچیق دییه نمیرم اهل اشاره آختاریرام
قباله گئتدی ییخیلدیم یئره قباله کیمی
الیم اوزومده سینیق گوشواره آختاریرام
یازانی : ؟

*

نوحه - میرزا رضا صراف

هرایه گل آتام اوغلو

اخا دوشدوم داخی دیلدن
هرایه گل آتام اوغلو
ویریلدیم باشدان بئلدن
هرایه گل آتام اوغلو
گل ای ایستکلی قارداشیم
بلا بزمینده یولداشیم
بدن ده دؤزمیری باشیم
هرایه گل آتام اوغلو
آخیبدیر باشیمین قانی
توتوب هر سمتی هر یانی
سنی زهرا آنان جانی
هرایه گل آتام اوغلو
منیم سن سیز پناهیم یوخ
داخی امیدگاهیم یوخ
بیر اؤزگه دادخواهیم یوخ
هرایه گل آتام اوغلو
توتوم آرتیق اذیت دیر
ولی عباسه منت دیر
قبول ائت گرچه زحمت دیر
هرایه گل آتام اوغلو
نوارش ائیله عباسه
قتیل قوم نسناسه
ابوالفضل اؤلدی گل یاسه
هرایه گل آتام اوغلو
فلک صبریم آلیب آخر
منی درده سالیب آخر
گؤزوم یولدا قالیب آخر
هرایه گل آتام اوغلو
زبس اوخ سینه مه باتدی
سینیب سینم نفس باتدی
قولوم گئتدی علم یاتدی
هرایه گل آتام اوغلو
اؤلور عباس دلخسته
باخیر بو حاله هر دسته
گل آل باشین دیزین اوسته
هرایه گل آتام اوغلو
غمیم اغیاره بیلدیرمم
بو سؤزدن اؤزگه سؤز بیلمم
جمالین گؤرمه سم اؤلمم
هرایه گل آتام اوغلو
آنام یخودور آچا باشین
تؤکه شوریله گؤز یاشین
آتار کیم نازلی قارداشین
هریاه گل آتام اوغلو
منی گل گؤر جگر داغلا
اؤزون قارداش دئییب آغلا
اؤلورم گل گؤزوم باغلا
هرایه گل آتام اوغلو
دی گل قوی جان وئریم راحت
بو قارداشین چکر حسرت
اولا بیر سنله هم صحبت
هرایه گل آتام اوغلو
بو صراف مصیبت خوان
اولوب مستغرق عصیان
سنی دعوت ائدیر هرآن
هرایه گل آتام اوغلو

*

نوحه - میرزا رضا صراف

جناب قاسم نوحه سی

اؤلورم بیرجه یئتیش داده عمو
قویما جیسمیم قالا صحراده عمو
باشیم اوستونده اگر گلسه سسین
جان وئریر جیسمیمه عیسی نفسین
آناما سؤریله منی گؤزله مه سین
قالدی حسرت منه دونیادا عمو
آلدی اطرافیمی بو لشکر کین
یولومو کسدی عمو شمر لعین
داخی گلمک منی چوخ اولدو چتین
سن اؤزون گل یئتیش امداده عمو
سسله رم یئتمیری بیر یانه سه سیم
دگدی اوخ سینه مه سیندی قفسیم
سن گلینجه اولور آخیر نفسیم
چوخ دگیب یاره بو ناشاده عمو
منی یالقیزلادی بو قوم عدو
سوسوز اؤلدوردو عمو وئرمه دی سو
قیرمیزی قانیم اولوب آب وضو
ایستی قوملار منه سجاده عمو
شاهبازین دئمه یی شهپر اولوب
تیر اعدا منه بال و پر اولوب
قاتیلیم الده توتوب خنجر اولوب
باشیمی کسمگه آماده عمو
سوسوز اؤلمک نه کی زحمت دی منه
بو یولون زحمتی راحتدی منه
اؤلورم عین سعادت دی منه
سال بو حالتده منی یاده عمو
شام ائدیب اهل جفا گوندوزومو
سالدیلار ناحق عمو حق سؤزووی
گل گؤروم بیرده مبارک اوزوو
یالوارام قویما بو جلاده عمو
ای عمو قالدی قورو یئرده باشیم
سایه گؤرمز بولورم بیرده باشیم
لله الحمد اولوب آخرده باشیم
آشنا خنجر فولاده عمو
اوخو بو مصرعی صراف اؤزون
اؤلورم بیرجه یئتیش داده عمو
تؤکسمه سه بیر بئله گؤز یاشی گؤزون
یاندیریر عالمی بو اودلو سؤزون

*

نوحه - محمود کریمی

دئنن نیه یارالی ننه
گؤزلریوی باغلیرسان
منی گؤرنده هر گئجه
یاواش - یاواش آغلیرسان
نئچه گئجعه یانیندا من
جاوان ننه یاتمیشام
گؤرنده وضع قولووی
گرزلریمی باغلامیشام
وای ای جاوان نه
سینه سی چوخ سینان ننه
اوره یی چوخ یانان ننه
منیم ننه م حیالی دی
مدینه نین مارالی دی
یاواش قویون مزارینه
بئلی سینیب یارالی دی
وای آنام ای وای
وای ننه م ای وای

*

دو قفس - جبران خلیل جبران

دو قفس

در باغ پدرم دو قفس بود. در درون یکی از آنها شیری است که غلامان آن را از بیابانهای نینوی آورده بودند و در درون دیگری پرنده ای که هرگز از نغمه سرایی خسته نمی شود. پرنده هر روز هنگام سحر شیر را صدا می کند و می گوید : صبح به خیر برادر زندانی

.

ایکی قفس

آتامین باغیندا ایکی قفس واردی. بیرسینده بیر آسلان ، بیرسینده ده بیر قوش که نوکرلر نینوادان گتیریبلر. قوش هیئچ واخ چهچه

وورماقدان یورولمور. قوش هر گون سحرچاغی یوخودان دورماخ همان آسلانی سسلییب دئییر: سحرین خئیر اولسون زندانلی قارداشیم.

*

بایاتی لار - 6

عزیزیم های منیم چون
وئره یدین پای منیم چون
من اؤلسم سنه قوربان
سن اؤلسن وای منیم چون
*
عزیزیم قاراسیندان
یاش آخار قاراسیندان
آدام دا ال چکرمی
اؤز جیگرپاراسیندان؟
*
باغیندا توت نوباری
یئمه یه توت نوباری
سئودین آلا بیلمه دین
آدینی توتما باری
*
قوچاقدی شیردی بالام
قیبله دی پیردی بالام
گل فلک قیما منه
یازیغام بیردی بالام
*
بولبول دولوبدور باغا
بیر گول سالیبدیر داغا
سایانین قولو اولسان
سایمییانا اول آقا

*

اؤیره ده جه یم - فرقانه

آچیلان سحردن اوزو آخشاما
من سنه داریخماق اؤیره ده جه یم
بیر باهار آخشامی سؤیکه نیب شاما
من سنه داریخماق اؤیره ده جه یم
حسرتین گؤزومدن آخیب سوزولر
بو واراق عؤمرومه میصراع دوزولر
ایکیمیز داریخساق دونیا اوزولر
من سنه داریخماق اؤیره ده جه یم
کؤنلومو آلیرام آچ اومودلارین
منه طاقت وئرین منه گوج وئرین
دؤشه نیب اوستونه خاطیره لرین
من سنه دارخماق اؤیره ده جه یم
تؤکوب گؤزلریمدن یاز یاغیشینی
گؤیردیم من ساری خوش باخیشینی
دیزیمین اوستونه آلیب باشیمی
من سنه داریخماق اؤیره ده جه یم
قورخورام گووه نم گووه نیم سینا
یامان دیره شیبدی قیلینجیم قینا
ایشیمی گوجومو آتیب بیر یانا
من سنه داریخماق اؤیره ده جه یم

*

صائب تبریزی

شاه من در کوی تو تا کی کنم فریاد کی؟
داخی طاقت قالمامیشدیر ، دادکی ، بیداد کی
همدمم غم ، مونسم غم ، دلبر و غمخوار غم
ای دولانیم باشینا ، سن سیز دگیل دلشاد هی
گاه عشوه ، گاه غمزه ، گه تغافل ، گه نیاز
آپاریرسان عقلیمی بیر شیوه کار استاد هی
بس همه شب در فراقت زار و نالان بی رقیب
قالمیشام زار و نزار ، ای یار من ، ایمداد هی
در دل صائب بسی جا کرده است چشمان مست
ایکی کافر بیر مسلمان اؤلدورور بیداد هی

*

دلواپس گذشته مَباش و غَمَت مَباد - فاضل نظری

دلواپس گذشته مَباش و غَمَت مَباد

من سال‌هاست هیچ نمی‌آورم به یاد
بی‌اعتنا شدم به جهان، بی‌تو آنچنان
کز دیدن تو نیز نه غمگین شَوَم نه شاد
رسم این مگر نبود که گر آتشم زنی؛
خاکستر مرا نسپاری به دست باد؟
گفتی ببند عهد و به من اعتماد کن!
نفرین به عهد بستن و لعنت به اعتماد...
این زخم خورده را به ترحم نیاز نیست
خیر شما رسیده به ما، مرحمت زیاد!

قلیان

حسن ده قلیان چه کر

حسین ده قلیان چه کر

تنباکو چوخ اولان دا

سیچان دا قلیان چه کر

*

هوس درد بی دوا نکنی - هما میرافشار

 هوس درد بی دوا نکنی

بار دیگر دلا خطا نکنی
با جفا پیشگان وفا نکنی
عهد کردی که خون شوی اما
با دل بی صفا، صفا نکنی
من خوشم با جنون و رسوایی
گر تو زین عالمم جدا نکنی
درد عشق است و مرگ درمانش
هوس در بی دوا نکنی
رفتم از کوی آشنایی ها
تا به نیرنگم آشنا نکنی
تا سحر می توان دمی آسود
گر تو ای دل، خدا خدا نکنی
ای که در...  سینه ام قرارت نیست
مشت خود را دوباره وا نکنی

در انتظار آن چنان روز - نادر نادرپور

در انتظار آن چنان روز

روزی اگر فرمان مرگ آید که ای مرد

از این همه عضوی که اکنون در تن توست

یک عضو را بگزین و باقی را رها کن

می پرسم از تو

از بین اعضایی که داری

آیا کدامین عضو را برمی گزینی؟

آیا کدامین را به خدمت می گماری؟

از بین مغز و قلب و گوش و دیده و دست

آیا به دنبال کدامینت نظر هست؟

آیا تو مغز خسته را برمی گزینی؟

مغزی که کارش جز خیال بی ثمر نیست

آیا تو چشم بی زبان را می پسندی؟

چشمی که در فریاد خاموشش اثر نیست

آیا تو قلب شرمگین را دوست داری؟

قلبی که جز عاشق شدن هیچش هنر نیست

آیا تو گوش بینوا را می پذیری؟

گوشی که گر از یاوه ها رو برنتابد

رندانه در تحسین او گویند:کر نیست

* 

زنهار،زنهار!

زینان مبادا هیچ یک را برگزینی

زیرا که از اینان نصیبت جز ضرر نیست

زیرا که در اینان هنر نیست

* 

اما اگر از من بپرسی

من دست را برمی گزینم

دستی که از هرگونه بند آزاد باشد

دستی که انگشتانش از پولاد باشد

دستی که گاهی سخت بفشارد گلو را

دستی که با خون پاس دارد آبرو را

دستی که آتش در سیاهی برفروزد

دستی که پیش زورگویان مشت گردد

مشتی که لبها را به دندان ها بدوزد

مشتی که همچون پتک آهنگر بکوبد

سندان سرد آسمان را

مشتی که در هم بشکند با ضربه خویش

آیینه جادوگران را

* 

آری،اگر از من بپرسی

من مشت را برمی گزینم

شاید که فریادی برآید از گلویی

با مشت خشم آلود من پیوند گیرد

آنگاه،لبخندی صفای اشک یابد

آنگاه،اشکی پرتوی لبخند گیرد

در انتظار آن چنان روز

بگذار تا پیمان ببندیم

بگذار تا با هم بگرییم

بگذار تا با هم بخندیم

اشک تو با لبخند من همداستان باد!

مشت تو چون فریاد من بر آسمان باد!

*

بیر گؤزل شعر

بو گؤزل شعری نظر یئرینده یازان عزیز دوستا تشکر ائلیرم. آنجاق شاعرین ادینی دا یازساز چوخ گؤزل اولور

*
Al götür eskici kalbimi benim
Neyim var neyim yok sorma bir daha
Gözümde yaşlardır birtek servetim
Acıyıp yüzüme bakma bir daha!

*
آل گؤتور اسکیجی کالبیمی بنیم
نه ییم وار نه ییم یوک سورما بیرداها
گؤزومده یاشلاردیر بیر تک ثروتیم
عجاییب یوزومه باکما بیرداها
*

فالگیر - نادر نادرپور

 فالگیر

کندوی آفتاب به پهلو فتاده بود
زنبورهای نور ز گردش گریخته
در پشت سبزه های لگد گوب آسمان
گل برگ های سرخ شفق، تازه ریخته
کف بین پیر باد درآمد ز راه دور
پیچید شال زرد خزان را به گردنش
آن روز ، میهمان درختان کوچه بود
تا بشنوند راز خود از فال روشنش
در هر قدم که رفت، درختی سلام گفت
هر شاخه، دست خویش به سویش دراز کرد
او دست های یک یکشان را کنار زد
چون کولیان، نوای غریبانه ساز کرد
آن قدر خواند و خواند که زاغان شامگاه
شب را  ز لابلای درختان   صدا زدند
از بیم آن صدا به زمین ریخت برگ ها
گویی هزار چلچله را  در هوا زدند
شب همچو آبی از سر این برگ ها گذشت
هر برگ همچو  پنجه ی دستی بریده بود
هر چند نقشی از کف این دست ها نخواند
کف بین باد، طالع هر برگ دیده بود  
*

گلای لاله عباسی - هما میرافشار

  گلای لاله عباسی

گلای لاله عباسی، سبد سبد یه عباسی
شبنم دونه الماسی، طبق طبق یه عباسی
با گل لاله عباسی گونه‌هامو رنگ می‌کنم
خیال نکن که ترسیدم! اینجور باهات جنگ می‌کنم
تاجی می‌زارم رو موهام، تاجی که تو نمی‌شناسی
از گل سرخ و قطره‌ی شبنم دونه الماسی
قفس اگه ساختی برام که باغُ تو خواب نبینم
روز و شبا بیان برن، آفتاب و مهتاب نبینم
چوبش پر از بوی گُله، من باغُ پیدا می‌کنم
روزنی از تو این قفس رو به سحر وا می‌کنم
گلای یاس و مرواری، سبد سبد یه صناری
بوی بهارنارنج میاد از تو اتاق پنجدری

من با بهار میام بیرون، سبز می‌شم و گل می‌کنم
خیال نکن که تا ابد تو رو تحمل می‌کنم

عبداللاه صمدی دن بیر شعر

یورولمورسان او قانلی تیغی سیلمکدن
ومن هر گون سنه قوربان کسیلمکدن
قانیرسان ایندی قان احساسیمی ای گول
نه یه لازیم اولند ه ن سونرابیلمکدن
سنی من ترک ائدم ترک ائتمه ره م حتی
بو سئوگیله سوکولسم ایلمک ایلمکدن
سیز اینسان آدلانانلارسیز اینانین کی
قورو داش جانلانار سئومک سئویلمکدن
آغاجدان "رندی" سن اوفتاده لیک اویر ن
گتیرسن بارشان آرتار اییلمکدن
عبدالله صمدی "رندی ماکویی

منبع : وبلاک قارا بالیق

*

حنا گئجه سی

حنانی گتیر انا

بارماغین باتیر آنا

بو گئجه موسافیرم

قوینوندا یاتیر آنا

*

بایاتی لار - 5

آیا باخدیم آی آیدین

گونه باخدیم گون آیدین

گؤزللر آراسیندا

نیشانلیم سن اولایدین

*

باشماغیم آلتی میخ دی

آت اولکوب منی ییخدی

آتا منی ائولندیر

سوبای لیق منی سیخدی

*

قوی گئدیم یوردا منی

تاپشیرما قوردا منی

گؤزو یولدا قالان وار

اؤلدورمه بوردا منی

*

بولبوللر اوشدو باغا

قوندو بوداق بوداغا

دنیادا بیر جانیم وار

اودا سنه ساداغا

*

اوجاقدا اودون قالا

اود گتیر اودون قالا

ثورخورام دوشم اؤلم

جانیمدا اودون قالا

*

روزجهانی کودک

هفده مهر ماه - هشتم اکتبر

اوشاقلار گونو اوشقلارا مبارک

***

بیر نئچه شعر میرزا علی اکبر صابر طاهرزاده دن

ار دئدی : آغلایورام بسکی اوزوم چیرکین دیر

ایلده بیر گؤرسه م اگر آینه ده صورتیمی

عورت عرض ائیله دی : یاهو سنی هر گون گؤرورم

نه قدیر آغلایورم شیمدی دوشین حالتیمی

*

جنت ده کی حوری لری ، قلمانلاری آللاه

قاودیم دییه بیر وحی ایله ائتسه سنی افهام

زاهد ، من اولوم گیزله مه آچ صدقینی سویله

سن بیرده ائده رسن می نماز امرینه اقدام؟

*

هپ کیچیکلر کیچیک ایکن بؤیویور

او نه دیر کی بؤیوک ایکن کیچیلیر؟

بو کیچیلمک فقط مسلمانین

بوینونا هر بیر امرده بیچیلیر؟

*

غافل یاشاماقدان سا گؤزل کار دیر اؤلمک

هر چند که غفلتله دخی هار دیر اؤلمک

زنجیر جهالتده بو آلچاق یاشاییشدان

جاهل ، سنه دار اوزره سزاواردیر اؤلمک

*

قارداشیمین مزاری - شهریار

داش نه بیلیر من بلالی باشیم وار
بو قبر اوسته آخان بیر گؤز یاشیم وار
آرزی - گورزی تاریخچه سیندن قالان
بوردا آنجاق بیر یازیلی داشیم وار
فاتحه نی اونوتمایین کی بوردا
منیم ده بیر یارالی قارداشیم وار

*

غم باسدی قلیانیمی - شهریار

قیشین قره قئییدی آلیب منیم جانیمی

خورتدان دئییب قوجالیق ، کسیب منیم یانیمی

بو سیگاردا زه لی تک ، دوشوب منیم جانیما

دوداق - دوداقه قویوب ، سورور منیم قانیمی

سازاق سازین قوراراق ، قولاقدی سانکی بورور

چکیبدی ایپلیگیمی ، قیریبدی قئیطانیمی

یئنه قیشین قوشونی ، پائیز مارشین چالاراق

کردیمده وارسا بیچیر ، لاله می ریحانیمی

اوشودوم ها اوشودوم، دئییر منیم دردیمی

کورسو تووین ایتیریب ، آختاریر درمانیمی

پاییزلامیش زمی یم، وریان منه نه گرک

دؤنرگه دؤندره جک ، دؤندیکجه وریانیمی

قوی چالخاسین بیزی بو ، زمانه ئهره کیمی

منیم سودوم چورویوب ، تورشاتسین آیرانیمی

هنر دیلین قلمین ایشدن سالان منی ده

ایشدن سالیب ایتیریب پاک ادیمی سانیمی

حیدربابا یولی تک ، یول باغلانیب اوزومه

آوچی فلک آولاییب سررویله جئیرانیمی

نازلی یاریم گئده لی ، سؤنوب منیم چیراغیم

خان وارسادا نه کاری ، ائوین کی یوخ خانیمی

مریم کؤچوب گئدیبن شهرزادینم دا گئدیر

فلک الیمدن آلیر ، درریمی مرجانیمی

یئتیم تک اوز - گؤزومی نیبت باسیب باساجاق

یامان قاریشدیریاجاق ، سلقه می ، سهمانیمی

نه دیز وار کی سورونوم، نه اوز وارکی قاییدیم

نه یوک قالیب نه یابی ، سویوبلا کروانیمی

ائلدن منی قئوجالیق ، آزقین سالیب ، سالاجاق

ایتیردی تبریزیم ، اودوزدو تهرانیمی

بیزیم ده چایخانامیز ، چای تؤکررک قوناغا

دولدوردی زردآب ایله ، منیم ده فنجانیمی

قلیانلا شهریاریم غمی قالدیر باقالیم

من ده خورولدادیرام ، غم باسدی قلیانیمی

*

آغیز یئمیشی - شهریار

بیر گون آغیز قالی بوش

بیر گون دولو داد اولی

گون وار کی هئچ زاد اولماز

گون وار کی هر زاد اولی

بختین دورا باخارسان

یادلار قوهوم قارداش دی

آمما بختین یاتاندا

قوهوم قارداش یاد اولی

چالیش آدین گلنده

رحمت اوخونسون سنه

دنیادا سندن قالان

آخیردا بیر آد اولی

گؤردون ایشین اگیلدی

دورما اکیل گؤزدن ایت

دوستون گؤره ر داریخار

دشمن گؤره ر شاد اولی

*

اویون اولدوق - شهریار

ایتیمیز قورد اولالی بیزده قاییتدیق قویون اولدوق

ایت ایله قول - بویون اولدوق

ایت الیندن قاییدیب قوردادا بیرزاد بویون اولدوق

ایت ایله قول - بویون اولدوق

قوردوموز دیشلرینی هی قارا داشلاردا ایتیلتدی

قویونون دا ایشی بیتدی

سون سوخولدو سورویه ، بیر سورونی سؤکدو داغیتدی

اکیلیب ایت گئدیب ایندی

بیزده باخدیق ایت ایله قورد آراسیندا اویون اولدوق

ایت ایله قول بویون اولدوق

عباس پناهی ماکوئی

عباس پناهی در سال 1281 هجری شمسی در شهر ماکو در خانواده ای ادب دوست به دنیا آمد. کودکی اش در زادگاهش سپری شد. اواز سال 1286 - 1296 در شهر خوی به تحصیل پرداخت. پدرش حاجی علی اکبر ، از تاجران خوش نام و بزرگ دوران خود بود. عباس در سن پانزده سالگی تحت تاثیر میرزا علی اکبر صابر سرودن شعر را آغاز کرد. در سال 1304 حکایت « پریشا » را نوشت که در روزنامه « یئنی فیکیر » به چاپ رسید.از آن هنگان به بعد نوشته هایش مورد استقبال مردم قرار گرفت.
در سال 1321 در روزنامه آذربایجان در تبریز شروع به کار کرد . او در این نشریه حکایت می نوشت.او در سال 1325 به شهر باکو کوچ کرد.
عباس پناهی متخلص به ماکولو پناهی ، روز 29 سپتامبر1971 میلادی بعد از یک دوره بیماری سخت درگذشت.
از آثار او می توان سیرلی چوبان ، قیرمیزی آشیقلار ، تبریز گئجه لری ، ستارخان ،قیزیل زندان ، منظومه خانیم ننه را نام برد.
بعد از درگذشت عباس پناهی ، پسرش شفیق پناهی دو دست نوشته به چاپ نرسیده اش خیابانی و حیدر عموغلی را به چاپ رساند.
اقتباس از : ماکولی عباس پناهی و ستارخان رومانی .به قلم صمد شفیع زاده.
شرح کامل زندگی عباس پناهی به روایت صمد شفیع زاده در این آدرس
http://shafizadeh.net/satar%20xan.pdf

*

بیگانه ده من ده - علی اصغر صادقی

بیر زولفه کؤنول باغلامیشیق شانه ده من ده
زنجیره گرک باغلانا دیوانه ده من ده
سلطان و گدا ، مملکت عشق ده بیر دیر
سارقین دی او گیسولره ، جانانه ده من ده
عشق آتشی بیر یئردن آلوولانمیش ازلدن
بولبولده یانیر ، شمع ده ، پروانه ده من ده
مفتون ائله ییب عالمی بیر دیلبرین عشقی
مجنون دا دوشوب چؤللره ، فرزانه ده من ده
میخانه دیر عالم بوتون اینسان سایی سرمست
ساقی اؤزوده مست دی پیمانه ده من ده
او ماه وشین وصلینه یول تاپماغا خاطیر
کویوندا دوشور توپراغا بیگانه ده من ده
صادق بیزه گر قید و ریا اولماسا حاکیم
زاهد ده یاتار گوشه میخانه ده من ده

بایاتی لار - 4

بیر خیرداجا بایاتی
بیر قیز گؤردوم بیچین ده
ساری سونبول ایچینده
من یاریمی سئومیشم
اون بئش یاشین ایچینده
*
عاشقم یارا منده
درد منده یارا منده
یولوندا جانیم وئردیم
یارادیم یارا منده
*
آی دوغدو بیرجه بارماق
قلبیمه باتدی قارماق
ائل یاتدی اوبا یاتدی
منه قالدی یالوارماق
*
عزیزیم سندن ایراق
دوشموشم سندن ایراق
قوی دردین منه قالسین
تک اولسون سندن ایراق
*
کؤینه یین گولو خارا
گئیمیسن گوللو خارا
جفاسین چکن بولبول
وئره ر می گولو خارا؟

*

گول چیچکلری اوشاقلار - نصیر پایگذار

?ونش‌دن‌ داغلاردا پارلاق قـــــــارديــلار
ماوي‌ گؤيده‌ دوم‌ آق بـــــــــولودلارديلار
داغلار بوْيو آخان‌ آبشــــــــــــــــــارديـلار
بوُنلار گول‌ چيچگي‌، اوشـــــــاقلارديـلار
***
سؤينجي‌ توپلايان‌ ياز قارانقوشــــــــــو
باريشماق گتيرن‌ گؤيرچيــــــــــن‌ قوشو
بادام‌ آغاجي‌نين‌ گـــــــــــوله‌ دوْلموشو
آينالي‌ بولاقلار، اوشاقلارديـــــــــــــلار!!
***
سازين‌ سيزيلتي‌سي‌، حزين‌ نغمه‌سي
‌بيستوندان‌ گَلَن‌ كولونگون‌ سســـــــــي‌
قوُزولارين‌ آخشام‌ شاد مله‌مه‌ســـــــي
‌كهليك‌ قاققيلتي‌سي‌ اوشاقلارديـــــلار
***
ياز داكي‌ غونچه‌لي‌ ميوه‌لي‌ باغـــــــلار
شافاق لي‌ بولودلار، زمرّد داغـــــــــــلار
يارا، گؤي‌ قورشاغي‌ بزه‌ين‌ طاغـــــــلار
قيزيل‌ گول‌ غونچاسي‌ اوشــــاقلارديلار
*

منبع : سایت استاد نصیر پایگذار

قارداش نوحه سی

قارداش نوحه سی
گلدین جهانه یولداشیم
ائنلی کورکلی قارداشیم
گل سینه م اوسته دینجه ل
خوش گلدین ای ابوالفضل
گؤز یاشی دم ساز ائیله مه
دردین منه ناز ائیله مه
گؤز آچ حسینه قارداش
تؤکمه عذاره گؤز یاش
گؤزومون نوری سن سن بوالفضل
دولانیم باشیوا من ابوالفضل
آتام حیدر باغجادان قولووا
سرو تک بویووا گیزلین اغلاردی مولا
اوزون قویدو آی کیمی اوزووه
باخدی ساغ گؤزووه سینه داغلادی مولا
زینب دئیور لای لای سنه
قارداش قادون ده یسین منه
سسلیور گؤز آچ دئیوم جان
قوللارا باجی قوربان
داغ تک دایاغیم قارداشیم
هر کارواندا یولداشیم
آی دان گؤزل اوزون وار
بیر جوت آلا گؤزون وار
منه آللاه وئیریبدی گؤزل پای
دئیرم قارداش هر گئجه لای لای
سنی آللاه لطف ائدیب آتاما ، باغری قان آناما
موحسونون عوضیندن

*

سنین آیاغینا دوشوب اؤلموشم

جمالین کعبه تک مکان دیر منه
چمنین قوروسو زندان دیر منه
او ظالیم زولفونون قیورمیلاری یار
چوخدان دیر مانع ایمان دیر منه
ساچلارین اطرافا خوش عطیر ساچار
سحر یئلی اونو ووروب داغیدار
قولومو بوینوندا گؤرسه بیر زاهید
هئچ اولا بیلرمی او بیرده دین دار؟
گوله منظور اولموش گئنه ده چمن
کؤینه یی ییرتیلمیش تا اته ییندن
دئدیم کیم ییرتمیشدیر صبیر اردمین
قالخیب سحر یئلی سویله دی کی من
قورودو دوداغیم قورودو گؤزوم
او ظالیم اوتونا من نئجه دؤزوم
عشقین اوتوندا دا سو تک اریدیم
سورا اؤز سویومدا غرق اولوب اوزدوم
منی کام آلماغا قویمادی زامان
گوجو چاتان قدر ائله دی دیوان
دییه سن قهر ائتمیش دولاندیردیغی
منی ده اؤزیله اله سنی دووران
دئدیم مصلحت دیر بیزه ای فلک
شیرین میوه ایچک آجی دان ایچک ؟
دئدی آجی دان ایچ یوخسا شیرینه
وورغون دئییرسن کی سن ده فرهاد تک
ای عاغیللی قوجا دئییرسن ناشی
تورپاق اله یه نین جاوان دیر یاشی
دئی یاواش اله سین چونکی بو تورپاق
پرویزین بدنی دیر کئیقباد باشی
شام باشیندان یانار گؤز یاشی تؤکر
گلدیغی قاپی دان او چیخیب گئده ر
باشیندان اؤیونمه شاما دققت ائت
محو اولار باشیندان ایاغا قدر
خرابات یئری دیر ایگیت ارله رین
بودا یئری یوخدور بد گوهرلرین
حرمتله قدر اولار اونا چونکو
یئری دئییر بوردا حیله گرلرین
سن ای عشوه سیله گؤزل گؤرونن
ایله ش آجیخلانما ال چک فتنه دن
ایری دیر وعده ن ده ساچلارین کیمی
ایسه ن ده بو جامی گل داغیتما سن
گؤزلریمدن قان یاش آخیتدین دونن
گؤیلره سووردوم تورپاقلاری من
کیمین دعاسی دیر بیلمیرم ای دوست
کی اؤلمدیم سنین دریا غمیندن
او دریا قدین له بحثه گیره رک
ایسته سن دالغالیق اتمه سین فلک
یوز کرم قئیدی وور ساقیا
سنین پیاله وی دولدورسون تک تک
اوره گیم دولودور عشقینله نه غم
بیر سؤزله بو حالی دئیه بیلمرم
سیخیلیر اوره گیم یوخ طاقت ساقی
بیر قوشلوق داها خوش دئییلدی بو دم
زولفون جمالینا بیر یاراشیق دیر
خرابات اهلینه نور دور ایشیق دیر
ای شرق گونشین نور وو خوش گلدین
گؤزللر شاهینا قاپی آچیق دیر

مشهدی گنجوی

*

بایاتی لار - 3

دسمالین آغ دی من ده
گوللودو آغ دی من ده
سنین بیر جه یوخ سؤزون
یارادی داغ دی من ده

*
باغچا من ده بار من ده
هئیوا من ده نار من ده
سینم عطار توکانیدی
نه ایسته سن وار من ده

*

من عاشق قالا من ده
برج من ده قالا من ده
یا بیر قیزیل گول وئردی
یادگار قالا من ده
*

سو گلدی دولو بنده
آخدی تؤکولدو کنده
اوره ییمه اود دوشدو
یار بوینونو بوکن ده
*

کؤینه یین گولو خارا
یایلیقین گولو خارا
بولبوله خبر گئتسین
وئردیلر گولو خارا
*

آرخالیغین جوت یاخا
یاخانا یار گول تاخا
باش قویوم دیزین اوسته
جان وئریم باخا - باخا
*

ارک - محمد الفت

ارکه باخاندا
بؤرکوم باشیمدان دوشور
تاریخینه باخاندا
الیمی آنلیما قویورام
بوگونونه باخاندا
هئی
بیر الیم اوره ییمده
بیریسین گؤزومه قویورام

*

قولچاق - عالم زر علی زاده

قولچاغیمی گون آلتدا
قویوب گئتمیشم باغا
اوشاقلارلا بیرلیکده
گیزلین - قاچ اویناماغا
ایندی گلیب گؤرورم
اونون قیزدیرماسی وار
قولچاغیم خسته لنیب
اوینامیرام اوشاقلار

*

پیشان - ملیحه عزیز پور

پیشان پیشان خان پیشان
هامیدان قورخان پیشان
نئیه یئدین جوجه می؟
او ساری توکلوجه می
سنی هارادا تاپسام
گزیب ایزینه چاتسام
قولاغینی بوراجام
سندن آجیق اچاجام

*

ننه - حسین عباس زاده

سن نه یاخشی ننه سن
سن منه : اوغول بالام
قند بالام نوغول بالام
سؤیله ییرسن جان ننه
ائویمیزده هامی دان
مهربان سان سن منه
آخشاملار سویوندوروب
یاتاغیما سالیرسان
منه لای لای چالیرسان
شیرین شیرین یات بالام
قند بالام نابات بالام
سن نه یاخشی ننه سن
اؤیرتمیسن منه سن
بایاتی لار نغمه لر
چتین - چتین کلمه لر
دادلی صحبت لرین
دینله مکدن دویمارام
ائله دئییرم ننه
یئنه ناغیل دئی منه
من سندن اؤیرنمیشم
آذربایجان دیلینی
داغلی قارلاریمیزین
چیچه یینی گولونو
تانیتمیسان منه سن
سن نه یاخشی ننه سن

*
از ماهنامه آفتاب آذربایجان - تبریز- خیابان جمهوری اسلامی - روبروی مسجد اصفهانیان

*

اوشاقلارا تاپماجا

هر نه وئرسن آللانار - اوشاق

گؤیدن یئره ساللانار - یاغیش

دالی قاباق ناللانار - آت

قانادی یوخدو اوچار - قویوق

گؤتوردوکجه چوخالار - قویو

اونو سیندیرسان جایزه آلارسان - رکورد

*

منبع : ماهنامه آفتاب آذربایجان شماره 29

*

بیر اوشاق شعری

بیر اوشاق شعری هاشم ترلان دان - اوشاقلاردونیاسی دفتریندن

خوروز

خوروز - خوروز جان خوروز

گؤزلری مرجان خوروز

قانادلاری قیرمیزی

قویروغو الوان خوروز

گاه دان آغ دون گئییرسن

اولورسان مستان خوروز

باشیندا آل تاجین وار

دیللرده دستان خوروز

قوق - قولو قو دیلینده

سسینده فرمان خوروز

هارای سالیرسان هردن

آچیلمامیش دان خوروز

یاتانلاری دبردیب

وئریرسن اذان خوروز

بعضن واخ سیز بانلاییب

وئرمیرسن آمان خوروز

باشقا خوروز گؤرنده

باشلانیر داوان خوروز

یارالانیرسان آخیر

شاققالیندان قان خوروز

هرنه اولسان قشنگ سن

گؤزلری مرجان خوروز

*

منبع : ماهنامه آفتاب آذربایجان شماره 29

صفحه 48

*

تبریزین محله لرینین آدی اوراجان کی یادیمدادی

آخینی * آخما قیه* امیره قیز * ارک* ایکی قالا * ایکی قاپی لار * اسکوئی لر* اصفهانلی لار * ائرمنی دؤنن *

اسماعیل باققال * انگج مئیدانی*

بازار آغزی * باغ مئشه * باشماقچی بازار * بارناوا *

تپه باشی * توپچی باشی* تیمچه *

جورجولر * جودی کوچه سی * جامیش آوا * جامبورلار*

چرنداب * چیه خانا * * چای قیراغی * چوسدوزلار *چوخورلار * چشمه دربندی *

حامبال قبری *حلمه سازاندا *حکم آوا *

خطیب آغزی *

داش ماغازالار * داش قاپی * داش کسن* دسمالچیلار * دیک باشی* ده وه چی* دمیرچی بازار *

راواسان * راستاکوچه *

سامان مئیدانی* سئلاب * سرخاب * سرخاب قاپی سی * سید ابراهیم کوچه سی * ساعات قاباغی * سید حسین دربندی* سنجلان *

شام غازان * شئشگیلان * شکیللی * شاوئردی* شاه آباد *

مارالان - وارطان - لوکزه - قره آغاج - قورت مئیدانی *

قاری کؤرپوسو * قانلی مچید * قره ملیح * قونقا باشی * قوش باشی * مقصودیه * قره سیدلر *

کوچه باغ * کدخدا باشی * کلکته چی *

گجیل * کجیل قاپی سی * گؤی کچید * گر گر لر *

لاله * لک لر *

ملا باشی * مقصودیه * میار میار *

نجاربازاری *

ورجی باشی *
یکه توکانلار *
عئینالی* زئینالی * صاحب الامر مئیدانی *

خوشه های تلخ - نادر نادرپور

بر کشتزارهای خزان دیده ی افق
هان ، ای خدا !‌ شبان سیه را فرو فرست
تا از مزار گمشدگانت خبر دهند
مرغان باد را همه شب سو به سو فرست
اینک ، غروب روز نبرد است و ، ای دریغ
کز آن سپاهیان دلاور نشانه نیست
آنان به زیر خاک سیه خفته اند و ، مرگ
جز پاسبان این افق بیکرانه نیست
این ابرها که می گذرند از کنار کوه
وان تک درخت پیر که می لرزد از هراس
گریند ، چون تنوره کشد سرخی شفق
بر گور بی نشان شهیدان ناشناس
تا بذر کشتگان زمین بارور شود
تا خوشه های تلخ بروید ز سینه ها
باید ز چشم هرزه ی این ابرهای سرخ
باران خون ببارد و باران کینه ها
این ماهتاب ها که درخشیده بی امید
بر سنگهای تشنه و بر خاک های سرد
وین بادهای تر ، که بر افشانده ریگ ها
بر گور خفتگان بلا دیده ی نبرد
این اشک ها که دیده ی مادر فشانده گرم
بیهوده بر مزار جگر گوشه ها ی خویش
فردا ، گواه جنبش خشمند و انتقام
خشمی که زود می درود خوشه های خویش
آنان که بذر آدمیان را فشانده اند
بر داس خشمگین اجل بوسه می نهند
وان خوشه های تلخ که از کینه ها دمید
می پژمرد ، چو مژده ی اینده می دهند
هان ، ای خدا ! شبان سیه را فرو فرست
تا ننگ وحشیان زمین را نهان کنند
بر دشت ها ، سیاهی شب را بگستران
تا کشتگان به گنهش سایبان کنند
این گورهای نو که دهان باز کرده اند
تا لقمه های گمشده را در گلو برند
فردا ، به جانیان و خسان روی می کنند
تا طعمه های تازه ی خود را فرو برند
*

مرداب - نادر نادرشور

شب ها ، در آبگینه ی مرداب های سبز
آنجا که نیزه های جگن رفته تا به ماه
آنجا که ماهیان درخشان لعلگون
چشمان گشوده اند به تاریکی سیاه
آنجا که عطر وحشی گل های آبزی
پیچید در مشام خدایان تیرگی
آنجا که شهد روشن مهتاب آسمان
بر زهر شام تیره گرفتست چیرگی
آنجا که ماه می شکند در دهان موج
چون قرص آتشی که در آب افکند شرار
آنجا که خفته اند بر اطراف آبگیر
مرغابیان پیر ، در اندیشه ی فرار
آنجا که نوشخند پرکنده ی نسیم
چین افکند به چهره ی مرداب آشنا
آنجا که از تپیدن امواج بیشمار
گاهی در آب گل شده ، برگی کند شنا
آنجا که پشگان درشت بلند پای
مستانه می دوند بر امواج پر غرور
آنجا که ناله های غریبانه ی وزغ
پیچیده در سکوت چمنزارهای دور
آنجا که پای رهگذری رانده از حیات
لغزیده بر کرانه ی نمناک آبگیر
آنجا که مژده آورد از مرگ او هنوز
آوای نرم خم شدن ساقه های پیر
آنجا در آن سکوت غم انگیز لایزال
آنجا که مرگ طعنه زند : کاین مزار تست
بانگی نهیب می زندم از درون دل
کاین سرنوشت تست که در انتظار تست
*

گل یخ - نادر نادرپور

گل و بوته های آتش ، همه رنگ خون گرفته
شب پر ستاره ی من ، عطش جنون گرفته
بگذار تا ببرم رگ دردمند خود را
که در بهار مرده ست و ، خزان سکون گرفته
*

تن من درخت تر بود و پر از شکوفه ی خون
تب تند عشق سوزاند و تکاند برگ و بارش
عطشی شکفت در او که مکید سبزی اش را
ز شرار بادها سوخت شکوفه ی بهارش
*

چه کنم ، بهار مرده ست و دمیده سوز سرما
گل یخ ، چو شبنم صبح ، چکیده بر تن من
تو بیا تو ، ای که چون جام شراب می درخشی
تو بسوز ، ای تب ظهر بهار ! خرمن من
*

شعر انگور - نادر نادرپور

چه می گویید ؟
کجا شهد است این آبی که در هر دانه ی شیرین انگور است ؟
کجا شهد است ؟ این اشک
اشک باغبان پیر رنجور است
که شب ها راه پیموده
همه شب تا سحر بیدار بوده
تاک ها را آب داده
پشت را چون چفته های مو دو تا کرده
دل هر دانه را از اشک چشمان نور بخشیده
تن هر خوشه را با خون دل شاداب پرورده
چه می گویید ؟
کجا شهد است این آبی که در هر دانه ی شیرین انگور است ؟
کجا شهد است ؟ این خون است
خون باغبان پیر رنجور است
چنین آسان مگیریدش
چنین آسان منوشیدش
شما هم ای خریداران شعر من
اگر در دانه های نازک لفظم
و یاد ر خوشه های روشن شعرم
شراب و شهد می بینید ، غیر از اشک و خونم نیست
کجا شهد است ؟ این اشک است ، این خون است
شرابش از کجا خوانید ؟ این مستی نه آن مستی است
شما از خون من مستید
از خونی که می نوشید
از خون دلم مستید
مرا هر لفظ ، فریادی است کز دل می کشم بیرون
مرا هر شعر دریایی است
دریایی است لبریز از شراب خون
کجا شهد است این اشکی که در هر دانه ی لفظ است ؟
کجا شهد است این خونی که در هر خوشه ی شعر است ؟
چنین آسان میفشارید بر هر دانه ی لبها را و بر خوشه دندان را ؟
مرا این کاسه ی خون است
مرا این ساغر اشک است
چنین آسان مگیریدش
چنین آسان منوشیدش

*

ای زمین ، ای گور ، ای مادر - نادر نادرپور

پیرمردی که در آن سوی درختان خزان دیده قدم می زد
روح چل سالگی من بود
روحی آشفته تر از سایه ی صدها برگ
و پرکنده تر از لرزه ی صدها موج
روحی آماده ی مردن بود
پیرمردی که سر تیز عصای او
صلح آن چشمه ی خندان را پیوسته به هم می زد
روح من بود که در پشت درختان خزان دیده قدم میزد
آه می دانم
دیگر این روح ، از آن پنجره ی روشن رؤیاها
آسمان را نتواند دید
به درختان و به خورشید ، نگاهی نتواند بست
دیگر احساس غریب او
در سحرگاه پس از باران
عطر نمناک چمن را نتواند نفسی بویید
دلش از وحشت شب های کهولت نتواند رست
دیگر او پیر است
پیری اش تیره و دلگیر است
پیری اش تیره اتاقی است کز آن روزنه ای رو به خیابان نیست
نه خیابان ، نه بیابان نیست
آه ، می دانم
دیگر آن عشق که در صبح جوانبختی
پنجه بر پنجره ی کلبه ی او می سود
روی ازین روح نگونبخت نهان کرده ست
روی رغبت به حریفان جوان کرده ست
دیگر او پیر است
پیری اش تیره و دلگیر است
دیگرش چهذه بدانگونه که باید نیست
گر شبی اینه در مخمل خوابیده ی زلفان سیاه او
تار تنهای سپیدی را دزدانه نشان می داد
دیگر امروز ، در ابریشم پوسیده ی موهای سپید او
تار تنهای سیاهی نتواند یافت
آفتاب اینجا ، جز بر شب برفی نتواند تافت
آه ، می دانم
زیر این برف پریشان غم آلود کهنسالی
زیر این توده ی خاکستر سنگین فراموشی
اخگری چند به جا مانده ز دوران سبکبالی
اخگری چند به جا مانده از آن شب ها
که پس پرده ی نارنجی ، باران چون دم اسب فرو می ریخت
و ، زنی کودک گریان را در بارش گیسوی نوازشگر خود می شست
و نگاه گم کودک را در چشم پدر می جست
اخگری چند به جا مانده از آن ایام
که در آن سوی اتاق اینه ی کوچک دیواری
جنبش دائم گهواره و پیشانی مادر را
منعکس می کرد
و در آن گوشه ی رف ، ساعت شماطه
عقربک های درازش را
پیش و پس می کرد
و زن دهفان با دست حنا بسته
صبح را از سر پستان ورم کرده ی گاوانش می دوشید
و پدر آن را در برگ گل زنبق می نوشید
نور در جام برنجین طنین افکن می جوشید
و به خورشید ،‌ شتک می کرد
و پس از غلغل جوشان سماورها
استکان های کمر تنگ طلایی لب
چای را با نفس صبح ، خنک می کرد
اخگری چند به جا مانده از آن شب ها
که در ایوان حیاطش دل فانوس کهن می سوخت
و در آتشدان ، رؤیای بهار گذران می مرد
گل یخ ، عطر غریبانه ی غمگین غروبش را
تا سراپرده ی رنگین سحر می برد
و سحر ، چشم به تاریکی ان روح جوان می دوخت
اخگری چند به جا مانده از آن شب ها
که دلش از وزش عطری می لرزید
و تنش از تپش قلبی پر می شد
و لبش با مدد بوسه
دم به دم ترجمه می کرد زبانش را
اخگری چند به جا مانده از آن ایام
که در او خشم جگر سوز نفس می زد
نفسش حق بود
نعره اش در همه آفاق ، صدا می کرد
و نهیب غضبش ، جار شبستان خدایی را
خرد می کرد و فرو می ریخت
و سرانگشتش ، گلمیخ زراندوده ی عصیان را
در دل خام ترین پرتو فیروزه ای صبح ، فرو می کوفت
و حقیقت را از بند رها می کرد
آه ، دیری است که در خاطر ویران پر آشوبش
دیگر از این همه ، جز یادی
گنگ و پیچان و گریزان و پریشان نتواند یافت
در شبستان غمش ، نور نشاطی نتواند تافت
گاه ، راهی به فراموشی می جوید
از سر حسرت می گرید و می گوید
آه ای پیری ، ای موسم فرزانگی و تسلیم
آه ، ای پیری ، ای دوره ی تدبیر و خردمندی
ای فراموشی ، ای مایه ی خاموشی و خرسندی
این همه یاد پریشان را از خاطر من بردار
ای زمین ، ای گور ، ای مادر
کی در آغوش تو خواهم خفت ؟
نوبتم را به کسی مسپار
نوبتم را به کسی مسپار
آه ، می بینی ؟
پیرمردی که در آن سوی درختان خزان دیده قدم می زد
پیرمردی که سر تیز عصای او
صلح آن چشمه ی حندان را پیوسته به هم میزد
روح چل سالگی من بود
روحی آشفته تر از سایه ی صدها برگ
و پرکنده تر از لرزه ی صدها موج
روحی آماده ی مردن بود
*

نیزه ای در هوا - نادر نادرپور

از آسمان آبی چتری نساختم 
تا در شب زمین
از ازدحام باران ، بیرون کشد مرا
روحم همیشه چون تن کودک برهنه است
سهمی که از تولد بردم ، برهنگی است
وین مرده ریگ عشق
مجنون صفت به خلوت هامون کشد مرا
از بیم نیستی سخن آغاز می کنم
کاهم که در برابر آتش نشسته ام
خاکم که گردباد به گردون کشد مرا
ای رهروی که سر به گریبان کشیده ای
ای رهرو غریب
فریاد من برنده تر از نیزه در هواست
هشدار تا ز پرده ی گوش تو نگذرد
بگذار تا بیفتد و در خون کشد مرا

*

هارا قاچسین انسان - شهریار

جانا گلمیشیک بیز بو جانان الیندن

که انس امان تاپدی نه جان الیندن

مسلمانه باخ ، دین و ایمان قان آغلیر

بو دین سیز ، ایمان سیز مسلمان الیندن

بو شیطاندی ، بیز آدمی گؤیده توولار

قاچا بیلمز آدم بو شیطان الیندن

آلار اول ایمانی ، سوندان دا جانی

نه ایمان قالار دیبده نه جان الیندن

قاریشقا کیمی دئو نزادی قیمیلدیر

که خاتم چیخیب دیر سلیمان الیندن

بادمجان چوخی بازیلاردا کوچوکلر

دا ترپشمک اولماز بادمجان الیندن

خوروز تک بیزی دنله ییب قورتاریبدیر

چینه قالماییب نو چینکدان الیندن

پناه اولسا بیز خلقه کافر ، قوی اولسون

سیخینتی دوشه ک کفره ، ایمان الیندن

گئدیب چؤلده کی حیوانا یالوارایدیق

که گلسین ، بیزی آلسین انسان الیندن

ائله تورشادیب ایرانین عیرانین کی

گؤزللر گؤزی یاشدی ایران الیندن

سالیب دیر اله ، سانکی موسا عصاسین

قاچیر اژدها لر ، بو ثعبان الیندن

نه سلطانلار اولموش الینده اویونجاق

نه گلسین اویونجاقلی سلطان الیندن

بئش اوچ باش بیله ن ده قالیرسا ، اوشاق تک

قاچیب گیزله نیب لر ، بو خورتان الیندن

ائویم زندانیم ، ماموروم اؤز ایچیمده

هارا قاچسین انسان بو زندان الیندن ؟

بیز انسان اولاق ، یا کی حیوان ، اما یوخ

نه انسان قوتارمیش ، نه حیوان الیندن

نه دئولر کی قیطانلا زنجیرله نیب لر

قنف لر قیریلمیش بو قیطان الیندن

سالیب خلقی درمان آدیلان نه درده

که درد اغلاییر بئیله درمان الیندن

دو بیگ خان یازیقلار نه انسانیمیشلار

عبث آغلیاردیق او بیگ خان الیندن

وئرردیک قدیم دیوانا عرضه ، ایندی

کیمه عرضه وئرمک بو دیوان الیندن

نه طوفانه راس گلمیشیک بیز ، مگر نوح

گله قورتارا خلقی طوفان الیندن

*

طاووس - معینی کرمانشاهی

در کنار گلبنی خوش رنگ و بو طاووس زیبا

با پر صد رنگ خود مستانه زد چرخی فریبا

از غرورش هر چه من گویم یک از صدها نگفتم

نکته ای در وصف آن افسونگر رعنا نگفتم

تاج رنگینی به سر داشت

خرمنی گل جای پر داشت

در میان سبزه هر سو

بی خبر از خود گذر داشت

هر زمان بر خود نظر بودش سراپا

نخوتش افزون شد از آن چتر زیبا

بی خبر از کار دنیا

من که خود مفتون هر نقش و جمالم

هر زمان پابند یک خواب و خیالم

خوش بدم گرم تماشا

چو شد ز شور او ، فزون غرور او

پای زشتش شد هویدا

هر کسی در این جهان باشد اسیر زشت و زیبا

چو غنچه بسته شد

پرش شکسته شد

تا بدید آن زشتی پا

هر کسی در این جهان باشد اسیر زشت و زیبا

من همان طاووس مستم

چتر خود نشگاده بستم

یک جهان ذوق و هنر هستم ولی با صد دریغا

سینه ای بی کینه دارم

قلب چون آئینه دارم

گنج شعر و شور و حالم

این همه نقدینه دارم

جلوه آن مرغ شیدا ، گفته جان پرور من

پای آن طاووس زیبا ، این دل بی دلبر من

*

دو بیتی هائی از کارو

شبی کو را به گردش برده بودم

به سرحد جنون می خورده بودم

ز ترس مرگ من مرد و ندانست

من از روز تولد مرده بودم

*

گفتم که ای غزال چرا ناز می کنی؟

هر دم نوای مختلفی ساز می کنی

گفت : به درب خانه ات ار کس نکوفت مشت

روی سکوت محض تو در باز می کنی؟

*

او مظهر عشق بود و من مظهر ننگ

وقتی که فشردمش به آغوشم تنگ

لرزید دلش ، شکست و نالید که آه

ای شیشه چه می کنی تو در بستر سنگ؟

*

من زاده شهوت شبی چرکینم

در مذهب عشق کافری بی دینم

آثار شب زفاف کامی است پلید

خونی که فسرده در دل خونینم

*

گفتم که چیست فرق میان شراب و آب

کاین یک کند خنک دل و آن یک کند کباب

گفتا که آب خنده عشق است در سرشک

لیکن شراب نقش سرشک است در سراب

*

ابوسعید ابو الخیر

دیشب ز پی گلاب می گردیدم

در طرف چمن

پژمرده گلی میان گلها دیدم

افسرده چو من

گفتم که چه کردی که چنین می سوزی؟

ای یار عزیز

گفتا که دمی در این چمن خندیدم

پس وای به من

*

دوبیتی - اثیرالدین اخسکینی

من بودم و دوش یار سیمین تن من

جمعی ز نشاط و عیش پیرامن من

آنها همه صبحدم پراکنده شدند

جز خون جگر که ماند بر دامن من

*

ایزد دلکی مهر فزایت بدهاد

زین بی نظری به این گدایت بدهاد

خوبی و خوشی و دلفریبی و جمال

داری همه ، جز وفا ، خدایت بدهاد

*

بر ما رقم خداپرستی همه هست

ناکامی و عشق و تنگدستی همه هست

با این همه در میانه مقصود توئی

جای گله نیست چون تو هستی همه هست

*

سوزیست مرا در دل ، دانی که چه سان سوزی ؟

سوزی که وجود من ، بر باد دهد روزی

چون شاخه بر آتش ، می سوزم و می نالم

دیده قدح اشکی ، دل مجمر پر سوزی

*

می خندم - میرزاده عشقی

من که خندم ، نه بر اوضاع کنون می خندم

من برین گنبد بی سقف و ستون می خندم

تو به فرمانده اوضاع کنون می خندی

من به فرماندهی کن فیکون می خندم

همه کس بر بشر بوقلمونی خندد

من به حزب فلک بوقلمون می خندم

خلق خندند به هر آبله رخساری و من

به رخ این فلک آبله گون می خندم

هر کس ایدون ، به جنون من مجنون خندد

من بر آنکس که بخندد به جنون می خندم

آن چه بایست به تاریخ گذشته خندید

کرده ام خنده بر آینده ، کنون می خندم

بعد از این می زنم از علم و فنون دم ، حاشا

من به گور پدر علم و فنون می خندم

درد وطن - میرزاده عشقی

زاظهار درد، درد مداوا نمی شود

شيرين دهان، به گفتن حلوا نمی شود

درمان نما تو درد، که پا بر زمين زدن

اين بستری، زبستر خود پا نمی شود

می دانم ار که سر خط آزادگی ما

با خون نشد نگاشته، خوانا نمی شود

بايد چنين نمود و چنان کرد، چاره جست

ليکن چه چاره؟! با من تنها نمی شود!

تنها منم که گر نشود حکم قتل من:

حاشا، معاهده امضاء نمی شود

گر سيل سيل خون ز در و دشت ملک هم

جاری شود، معاهده اجرا نمی شود
مرگی که سر زده به در خلق سرزند

من در پی وی و پيدا نمی شود

ايرانی ار به سان اروپاييان نشد

ايران زمين به سان اروپا نمی شود

زحمت برای خود کش، زيرا که خود به خود،

اسباب راحت تو مهيا نمی شود
ضايع مساز رنج و دوای خود ای طبيب

دردی ست درد ما که مداوا نمی شود

مرغی که آشيانه به گلشن گرفته است،

او را دگر به باديه مآوا نمی شود

جانا فراز ديده ی عشقی ست جای تو

هر جا مرو، ترا همه جا، جا نمی شود

*

وطن - میرزاده عشقی

خــــاكــــــم به سر ، زغصه به سر خاك اگر كنم
خـــــاك وطن كه رفت ، چه خاكي به سر كنم ؟
آوخ ، كــلاه نيست وطـــــن ، گـــــــر كه از سرم
برداشتند فــــكـــر كــــــلاهي دگــــــــر كــــــنم
مــــرد آن بود كه اين كلهش ، برسر است و من
نـــــــــــامـــردم ار كه بي كله ، آني به سر كنم
مــــن آن نيـــــــم كــــــــه يكسره تدبير مملكت
تسليــــــــم هـــــــرزه گـــــــــرد قضا و قدر كنــم
زيــــــــر و زبر اگــــــــر نكنـــــــي خــاك خصم را
وي چــــــــــرخ زيــــــــــر و روي تو زير و زبر كنم
جــــــــايي‌ست آروزي مـــن ، ار من به آن رسم
از روي نعـــــــــش لشكـــــــــر دشمـن گذر كنم
هــــــــــر آنچـــــه مي‌كني بكن اي دشمن قوي
مـــــــــن نيز اگــــــــر قــــوي شدم از تو بتر كنم
مـــــن‌ آن نيـــــم بــــه مرگ طبيعي شوم هلاک
وین كـــــــاسه خون به بستر راحت هدر كنم
معشـــــوق عشقي اي وطن اي عشق پاك من
اي آن كـــــــه ذكـــر عشق تو شام و سحر كنم
عشقت نه سرسري ست كه از سر به در شود
مهـــــرت نـــــــه عارضي ست كه جاي دگر كنم
عشـــــق تــــــــو در وجــــــودم و مهر تو در دلم
بـــــــــا شير انـــــــدرون شد و با جان به در كنم

*

بی خانه - میرزاده عشقی

امان از خویش را بی خانه دیدن

خود اندر خانه بیگانه دیدن

سپس بیگانه بی خانمان را

به جای خویش صاحبخانه دیدن

*

جمهوری سوار - میرزاده عشقی

جمهوری سوار
هست در اطراف کردستان دهی

خاندان چند کرد ابلهی
قاسم آباد است آن ویرانه ده

این حکایت اندر آن واقع شده
کدخدایی بود کاکا عابدین

سرپرست مردم آن سرزمین
خمره ای را پر ز شیره داشته

از برای خود ذخیره داشته
مرد دزدی ناقلا "یاسی" بنام

اهل ده در زحمت از او صبح و شام
بود همسایه بر آن ، کاکای راز

وای از بهمسایه ی ناسازگار
عابدین هرگه که می گشتی برون

"یاسی" اندر خانه میرفتی درون
نزد خم شیره ، بگرفتی مکان

هم از آن شیرین ، همیکردی دهان
این عمل تکرار هی میگشته است

شیره هم رو بر کمی میهشته است
تا که روزی ، کدخدای دهکده

دید از مقدار شیره کم شده
لاجرم اطراف خم را کرد سیر

دید پای خمره جای پای غیر
پس همه جا ، جای پاها را بدید

تا بدرب خانه ی "یاسی" رسید
بانگ زد ای یاسی ! از خانه درا

اینقدر همسایه آزاری چرا ؟
دزد شیره ، یاسی نیرنگ باز

کرد گردن را ز لای در دراز
گفت او را این چنین کاکا سخن :

"تو چه حق داری خوری از رزق من"
شیره ی من ، از بهر خود پرورده ام

خواست تا گوید که من کی کرده ام
عابدین گفتش : " نظر کن بر زمین

جای های پای های خود ببین"
دید یاسی ، موقع انکار نیست

چاره ای جز عرض استغفار نیست
"گفت : من کردم ولی ، کاکا ببخش

بنده را بر حضرت مولا ببخش"
بار دیگر ، گر که کردم این چنین

کن برونم یکسر از این سرزمین
از ترحم عابدین صاف دل

جرم او ببخشید و یاسی شد خجل
چونکه از این گفتگو چندی گذشت

نفس اماره ، به یاسی چیره گشت
باز میل شیره کرد آن نابکار

اشتها برد از کفش ، صبر و قرار
دید بسته عهد ، او با عابدین

که ندزدد شیره اش را بعد از این
فکر بسیاری نمود ، آن نابکار

تا در این بابت ، برد حیله بکار
رفت بر پشت خری شد جایگزین

راند خر را در سرای عابدین
دست خود را در درون خم ببرد

تا دلش میخواست از آن شیره خورد
کار خود را کرد ، چون بر پشت خر

با همان خر ، آمد از خانه بدر
باز دید اوضاع خم ، بر هم شده

همچنین از شیره ی خم کم شده
پای خم را کرد با دقت نظر

دید پای خمره ، جای پای خر!
اندرون خمره هم ، سر برد و دید

هست جای پنجه ی یاسی پدید
سخت در حیرت ، فرو شد عابدین

هم ز خر بد دل ، هم از یاسی ظنین
پیش خود میگفت این و می گریست

ای خدا اینکار ، آخر کار کیست ؟
گر که خر کردست خر را نیست دست

یاسی ار کردست ، یاسی بی سم است
زد دودستی بر سر ، آخر عابدین

وز تعجب بانگ بر زد اینچنین!
چنگ چنگ یاسی و پا پای خر

من که از این کار ، سر نارم بدر!

این حکایت زین سبب کردم بیان

تا شوند آگاه انبای مان
گر بخواهد آدمی ، پی گم کند

پای های خویشتن را سم کند
هر که اندر خانه دارد شیره ای

همچو یاسی دارد ، او همسایه ای
آنکه دائم ، کار یاسی می کند

وز طریق دیپلماسی می کند
ملک ما را ، خوردنی فهمیده است

بر سر ما شیره ها ، مالیده است!
او گمان دارد که ایران بردنی است

همچو شیره سرزمینی خوردنی است
دید هر چه مستقیما می کند

ملت آن را زود ، بر هم می زند
مردمان از نام او ، رم می کنند

مقصدش را زود بر هم می زنند
گفت آن به تا برآید کام من

از رهی ، کآنجا نباشد نام من
اندرین ره ، مدتی اندیشه کرد

تا که آخر کار یاسی پیشه کرد
گفت جمهوری ، بیارم در میان

خر شوند از رویتش ایرانیان
گر نگردد مانع من روزگار

می شوم بر گروه ی آن ها سوار
فرق جمعی ، شیره مالی می کنم

خمره را از شیره ، خالی می کنم
نقش جمهوری ، بپای خر ببست

محرمانه زد به خم شیره دشت
ناگهان ، ایرانیان هوشیار

هم ز خر بدبین و هم از خر سوار
های هو کردند کاین جمهوری است

در قواره از چه او یغفوری است؟
این چه بیرق های سرخ و آبی است

مردم ، این جمهوری قلابی است
ناگهان ملت ، بنای هو گذاشت

کره خر رم کرد ، پا بر دو گذاشت
نه بزر قصدش ادا شد نه بزور

شیره باقی ماند ، یارو گشت بور

منبع : سایت از تهی سرشار
**

الهی بمیری - هما میرافشار

الهی بمیری
الهی بمیری
که دیگر بدونم کجایی
بدونم ز عالم جدایی
الهی بمیری
نخنده به چشمت نگاهی
نمونه نگاهت به راهی
نگیری تو جامی ز هر دستی
ننوشی می از دست هر مستی
تا نمونه درون دل دگر هوسی
تا نریزه به پایت سرشک کسی
تا نبینی دگر گریه های مرا
تا ندونه کسی ماجرای مرا
الهی بمیری
این منم که هرگز نمیبرم
از دلم خیال تو را دگر
کی دهم غمت را به عالمی
این منم که دیوونه ی توام
با دلی که رسوای عالمه
خون و تار و پودش پر از غمه
الهی بمیری

 

دارا جهان ندارد - سیمین بهبهانی

دارا جهان ندارد

دارا جهان ندارد، سارا زبان ندارد
بابا ستاره‌ای در، هفت آسمان ندارد

کارون ز چشمه خشکید، البرز لب فرو بست
حتی دل دماوند، آتش فشان ندارد

دیو سیاه دربند، آسان رهید و بگریخت
رستم در این هیاهو، گُرزِ گران ندارد

روز وداع خورشید، زاینده‌رود خشکید
زیرا دل سپاهان، نقش جهان ندارد

بر نام پارس دریا، نامی دگر نهادند
گویی که آرش ما، تیر و کمان ندارد

دریای مازنی‌ها، بر کام دیگران شد
نادر ز خاک برخیز، میهن جوان ندارد

دارا! کجای کاری، دزدان سرزمینت
بر بیستون نویسند، دارا جهان ندارد

آییم به دادخواهی فریادمان بلند است
اما چه سود، اینجا نوشیروان ندارد

سرخ و سپید و سبز است، این بیرق کیانی
اما صد آه و افسوس، شیر ژیان ندارد

کو آن حکیم توسی، شهنامه‌ای سُراید
شاید که شاعر ما، دیگر بیان ندارد

هرگز نخواب کوروش، ای مهرآریایی
بی نام تو  وطن نیز، نام و نشان ندارد
*