دیشلیک

دیشلیک : دیش هه دیکی ، هه دیک ، دیش آشی ، دیش بوغداسی

این مطلب خواندنی را ساوالان فرستاده است .
http://meshkin-students-lit.blogfa.com/

دوران نوزادی در آذربایجان همانند تمامی جوامع جهان در آذربایجان نیز برای حفاظت ، پرورش ،تربیت و هماهنگ نمودن نوزاد و کودک با گروه اجتماعی خود و قالبهای فرهنگی آن و خلاصه تبعیت از ارزشهای موجود باید از مراحلی متعدد عبور نمود .این امورنظری و عملی بر اساس آداب ورسوم و اخلاق گاه قاطع و گاه نیز بشکلی منعطف و ملایم انجام میگردد .یکی از این موضوعات مهم مراسم نامگذاری بر کودک میباشد . نام؛ یک فرد،یک شئ ،یک وضعیت و یا یک واقعه را با صفتی تداعی میسازد. در قشر سنتی جامعه آذربایجان مراسم نامگذاری بیشتر کیفیتی دینی دارد .نامگذاری کودک کاری معمولی نبوده و بخاطر همین نیز با مراسمی جشن گونه در مقیاس بزرگ و یا کوچک برگزار میگردد . در خلال این مراسم برای نوزاد نامی درخور او و خانواده اش انتخاب میگردد . برای نیل به این منظور روحانی و یا شخصی که دارای جایگاهی خاص در خانواده میباشد ، در گوش نوزاد اذان خوانده و سه بار نامش را تکرار مینماید .فرهنگ سنتی آذربایجان نیز همانند طب مدرن شیر مادر را بهترین و سالمترین ماده مغذی برای نوزادان میدانند . در فرهنگ آذربایجان به اولین شیر مادر "آغوز" گفته شده و این باور وجود دارد که نوزاد محروم از این اولین شیر مادر در آینده ضعیف و رنجور خواهد شد . در فرهنگ سنتی نوزادان پسر طولانیتر از نوزادان دختر شیر داده شده این رفتار در واقع از خواست خانواده در راستای نیرومندتر شدن فرزندان مذکر انجام میشود .دندان در آوردن کودکان نیز در آذربایجان طی مراسمی خاص گرامی داشته میشود . ظاهر شدن دندان کودک که در بریدن و آسیاب خوراکیها نقش مهمی دارد ، در فرهنگ مردمی با مراسمی که هدف آن سپاسگزاری از نعمات پروردگار ،برکت و روزی خانواده است جشن گرفته میشود .در این مراسم همچنین یکسری آداب و رسوم بجای آورده میشوند .نام این مراسم که در مناطق مختلف آذربایجان شکل خاص خود را دارد "دیش حدیگی" و یا حلیم دندان بوده و در مناطق مختلف با عناوینی همانند "دیش آشی (آش دندان)" و یا "دیش بوغداسی (گندم دندان) " خوانده میشود .درفرهنگ سنتی آذربایجان برای کودکانی که دیر زبان میگشایند و یا لال هستند ، بعضی از راههای عامیانه ای همانند "دیل آچماق (زبان باز کردن)"مطرح میگردد . بعنوان مثال کودکی که زبان باز نکرده نزد دعا خوان و یا روحانی برده شده و ایشان با نفس گرم خود سعی در زبان گشائی کودک میکند . باز در نوبت نخست ناخنگیری کودک در آذربایجان بعد از کوتاه کردن ناخنها در دست کودک پولی گذاشته میشود و یا دست کودک در کیسه ای پر از پول فرو برده میشود . همانند بسیاری از کشورها و جوامع مسلمان در آذربایجان نیز اعتقاد به تاثیر چشم بد و یا نظر بد وجود داشته و بخاطر حفظ کودکان از چشم بد همانند گذشته امروز نیز با تدابیری سعی در دور ساختن آن میشود . بعنوان مثال برای حفظ کودکان از چشم بد آنها را به میهمانیها نبرده ، برایشان اسپند دود کرده و یا ناحیه کفلشان را خارانده و فوت میکردند ! مطمئنا بسیاری از این رفتارها از نظر علمی امروزه قابل قبول نمیباشد . هدف ما اینست که تا آنجائیکه میتوانیم آداب و سنن آذربایجان را با زبان قاصرمان تشریح و توضیح داده و از شما نیز در حفظ آن یاری میخواهیم .

هیچ نظری موجود نیست: